24 Mayıs 2018 tarih ve 30430 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik ile “Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” te yapılan değişiklikler

1.Yapılan değişiklikler, değişikliklerin Resmi Gazete’de yayımlandığı 24 Mayıs 2018 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

 

2. Yapılan değişiklik ile çalışanlara verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri i) işe başlama eğitimi ve ii) temel eğitim olarak iki başlık altında tanımlanmış, işe başlama eğitimi ve temel eğitim kavramlarının tanımları, Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4 maddesine eklenmiştir.

 

3. Yönetmeliğin 4. ve 6. Maddelerinde yapılan değişikliklere göre,

 

İŞE BAŞLAMA EĞİTİMİ;

• Çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce,
• Çalışanın yapacağı işe, varsa kullanacağı ekipmana ve işyerine özgü iş sağlığı ve güvenliği tedbilerini içeren konularda,
• Temel eğitimlerin gerçekleştirilmesine kadar geçen sürede çalışanın tehlike ve risklere karşı korunmasını sağlayacak nitelikte olan,
• Uygulamalı olarak,
• işverence veya işveren tarafından görevlendirilen bilgi sahibi ve deneyimli çalışanlarca verilebilecek,
• her çalışan için en az 2 saat düzenlenmesi gereken eğitimlerdir.

 

TEMEL EĞİTİM ise;

• Asgari Yönetmelik Ek 1’de yer alan konuları içeren,
• Çalışan işe başladıktan sonra en kısa sürede verilen,
• Düzenli aralıklarla tekrarlanan (Madde 6/4),
• En az Yönetmeliğin 11. Maddesinde belirlenen sürelerde düzenlenen,
• Yönetmeliğin 13. Maddesindeki kişi ve kurumlar tarafından verilecek eğitimlerdir.

 

4. Yönetmeliğin 5/1-c Maddesinde yapılan değişiklik ile iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine katılanların EĞİTİM KATILIM TUTANAĞI ile işveren tarafından kayıt altına alınması gerekmektedir. İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri denildiği için hem işe başlama eğitimi hem de temel eğitimler, eğitim katılım tutanağı ile kayıt altına alınacak olup tutanak örneğine Yönetmelik ekinde yer verilmemiştir. Ancak Yönetmeliğin değişik 15/3. Maddesinde, eğitim katılım tutanağında eğitimin düzenlendiği yer ve tarih, katılımcıların adı, soaydı ve imzası, eğiticinin adı, soyadı ve imzası ile eğitimin konusu ve süresine yer verileceği düzenlenmiştir.

 

Madde 5/1-ç gereği, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine katılan çalışanlar için EĞİTİM BELGESİ düzenlenmesi gerekmekte olup, temel eğitimler için düzenlenecek eğitim belgesi örneği, yapılan değişilikle Yönetmeliğe 2 nolu ek olarak eklenmiştir. Ancak, işe başlama eğitimi için düzenlenecek eğitim belgesi örneğine Yönetmelik’te yer verilmemiştir.

 

5. 4857 Sayılı İş Kanunun “Geçici İş İlişkisi”ni düzenleyen 7. Maddesinde yapılan değişiklik doğrultusunda Yönetmeliğin 5/2. Maddesi “ 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 7 nci maddesinde yer alan geçici iş ilişkisinde, geçici bir süre ile çalışanları kendi işyerinde çalıştırmak üzere devralan işveren, devraldığı çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesinden sorumludur. Ayrıca geçici bir süre ile çalışanları kendi işyerinde çalıştırmak üzere devralan işveren, devraldığı çalışanları ve işverenlerini iş sağlığı ve güvenliği risklerine ilişkin bilgilendirir.” şeklinde değiştirilmiştir.

 

6. Asıl işverenin, alt işveren işçilerinin eğitimlerinden alt işveren ile birlikte sorumlu olduğunu düzenleyen Yönetmeliğin 5/3. Maddesi “ İş Kanununun 2 nci maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan işyerlerinde, her işveren kendi çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesinden sorumludur. Bu işyerlerinde alt işverenin çalışanlarının eğitimleri ile ilgili asıl işveren alt işverence bilgilendirilir. Asıl işveren, alt işverenin çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine dair belgeleri kontrol etmekle yükümlüdür. Ayrıca asıl işveren, alt işverenin çalışanlarına işe başlamadan önce işyerine özgü risklere ilişkin bilgi verir.” şeklinde değiştirilmiştir.

Yapılan değişiklik ile birlikte sorumluluk esası kaldırılmış, asıl işverene alt işveren işçilerinin eğitimlerine dair belgeleri kontrol etme yükümlülüğü getirilmiştir.

 

7. Geçici iş ilişkisi ve asıl-alt işveren ilişkisi kapsamında çalışanın yaptığı iş değişmeden işyerinin değişmesi halinde, çalışanların eğitimleri ile ilgili olarak Yönetmeliğe 5/5 ve 6/7. Maddeler eklenmiştir.

 

8. Çırak ve stajyerlerin eğitimleri ile ilgili olarak, ”Çırak ve stajyerlerin eğitim ve bilgilendirilmelerinden uygulamalı eğitim alınan işyerinin işvereni sorumludur. Ancak işverenin kabul etmesi halinde çırak ve stajyerlerin eğitimini devam ettirdiği eğitim ve öğretim kurumunda tamamladığı iş sağlığı ve güvenliği dersleri veya kursları temel eğitim yerine geçer.” düzenlemesi Yönetmeliğin 7. Maddesine 3. Fıkra olarak eklenmiştir.

 

9.Yönetmeliğin 10/1. Maddesine göre işveren temel eğitim faaliyetlerini gösteren yıllık, iki yıllık veya üç yıllık eğitim programları hazırlayacak ve onaylayacaktır.

 

10.Yönetmeliğin 11/1. Maddesinin yeni şeklinde, eğitim sürelerinde herhangi bir değişiklik yapılmamış, sadece işe başlama eğitimi dışlanmak suretiyle maddede bahsi geçen asgari eğitim sürelerinin temel eğitimler için olduğu belirtilmiştir.

 

Yani çalışanlara en az 2 saat süreli işe başlama eğitiminin yanı sıra ayrıca Madde 11/1. de düzenlenen asgari sürelerde temel eğitim verilecektir.

 

11. Yönetmeliğin 12/7. Maddesinde yapılan değişiklik ile, ilk defa verilecek temel eğitimler hariç olmak üzere çalışanlara tekrar verilecek temel eğitimler, (i) işveren tarafından işe ve işyerine özgü içeriğin hazırlanması ve (ii) gerekli sistemin sağlanması halinde uzaktan eğitim yöntemi kullanılarak verilebilecektir.

 

İşe başlama eğitimleri ve çalışan işe başladıktan sonra en kısa sürede verilecek ilk temel eğitimin, uzaktan eğitim yöntemi ile verilmesi mümkün değildir.

 

12.İş sağlığı ve güvenliği eğitimi verebilecek kişi ve kuruluşlar 13. Madde ile yeniden düzenlenmiştir.

 

13.Eğitimlerin Belgelendirilmesi başlıklı 15. Maddesi değiştirilmiş olup, temel eğitimler için Eğitim Belgesi örneğinin Ek 2’ye uygun olarak hazırlanacağı, talebi halinde bir örneğinin çalışana verileceği ve iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri için hazırlanacak eğitim katılım tutanağının nasıl düzenleneceği maddede açıklanmıştır.

 

14.Uzaktan eğitimin temel prensipleri Yönetmeliğe eklenen 15/A maddesi ile düzenlenmiştir.

 

15.Yönetmeliğin Geçici 1 maddesine eklenen 2. Fıkra uyarınca, yürürlük tarihinden önce verilen temel eğitimler için hazırlanan eğitim belgeleri, bu eğitimler için madde 6/4 de öngörülen düzenli aralıklar süresince geçerli olacaktır.

 

Yönetmeliğin Geçici 1 maddesine eklenen 3. Fıkra ile yürürlük tarihinden önce verilen işe başlama eğitimlerinin geçerli olduğu düzenlenmiştir.

 

Yönetmeliğin Geçici 1 maddesine eklenen 4. Fıkra uyarınca, yürürlük tarihinden önce verilen ancak mücbir sebeplerle belgelendirilemeyen işe başlama eğitimi, bilgi yenileme eğitimi ve ilave eğitimler yürürlük tarihinden itibaren 1 ay içinde belgelendirilecektir.

 

Saygılarımızla,

Engin Hukuk Bürosu